□ 吴 思
贵州省铜仁市松桃苗族自治县地处武陵山区,苗族人口占总人口近一半,拥有近200项各级非遗项目,而“村晚”正成为当地文化传承与发展的新载体,更凝聚着一群青年扎根西部的热忱。
从今年3月起,每周六晚,松桃自治县九龙湖文化广场的“村晚”总是如期开演。没有专业演员,村民就是主角;不讲华丽排场,家门口的文化、田间地头的故事,就是剧本。当地群众翘首以盼,游客连声叫好,“家门口的演出”火了。
张静来自松桃自治县蓼皋街道樟桂村,以前是县民族歌舞团的舞蹈演员,现在是县文化馆副馆长。“村晚”启动后,她负责基层节目编排辅导与赛事统筹。“看到村民们拧成一股绳,展示我们的文化,我能把所学的用在工作中,这份成长也让职业生涯更充实。”她说。
松桃自治县“村晚”由村民自编自导,县文化馆积极指导,设村村PK赛、小组冠军赛、年度总决赛。每次赛事都包含“村货出村”“一村一特”“我爱我村”等环节,既展示民族文化,又推广农特产品。
早在2000年,松桃自治县就举办过“村晚”,为当地群众文化活动埋下了种子。如今,在松桃自治县委宣传部、县文化馆等部门引领下,当地延续文化传承脉络,深入挖掘地方文化,鼓励村民创作反映时代新貌、融合地方元素、表达真实情感的原创作品。
今年入夏以来,数字化让“村晚”走得更远。截至目前,松桃自治县“村晚”已直播近30场,单场最高观看人次达185万,抖音话题“松桃村晚”视频播放量达5.2亿次。“村晚” 还实现从“送文化”到“创文化”的转变,如今从节目主题构思、内容编排,到最终的舞台表演,均由村民自己完成,已有近4000位村民登台表演,170余项非遗得以展示。依托“村晚”带来的文旅热度,当地旅游消费等增加综合收入1200万元,同时解决上千人就业。
Jib sent Goud Joud,jib sib Dongs Renx, jib xanb Liob God Ghab Xongb dud chot denb, jongt nib ghab renx Ub Hlinb,mex ad nangs hliob zos nis boub Ghab Xongb Nex,jid rout 200 gians dongb nceab liot ghot,“ jid dul jib hmangt”janx jul ghab shoud jid deul jid ntat Ghab Xongb had loul, jid longs jul ad ncad max rangt janx hlod bangd jongx janx ndut xeud yenl boub denb.
Ghox teat jut hlat 3 njout lol , mis leb weax 6 nangd hmangt jaos,“jid dul jib hmangt”nib Binx Doux Deb Dul dand jul ghab ngangx jid dul.Boub jex mex jangs dul,nax geud nex nzat chud jangs.Jex bles max rut dex ndanb dex dul,goud dongb bleid cheid,goud liot jib lut nangd gut gind,deit del jid dul.Jib denb zos njous mes jid dangl,mlex kheat nghud zal jid tad nieab rut,“jid dul zhux cheid”zhens zhens hongt hongt.
Jinb Khad,lol deib Liob God Jab Gil, max eib wud nis qangt dul qangt ngheub nangd jangs dul jangs ngheub,max nend nis wenx huab guant nangd mil ncheub.Xend ncad“jid dul jib hmangt”,wud doub sheab nex jid noul deb zeid deb nas nhangs chud jib jid bit.“Nax lies jib gheul zos gux chud ad nhux hleat,jid blongl boub nangd deut doul,ngoub daot dand doul wel doub chud daot,ad baob nend,gangs wel ghab reux chud dongb,rut nis rut ghuat.”Boul pud.
“Jid dul jib hmangt” nis boub zos jib gheul deut leb jid noul jid sheab.rangl rangl jid dout,jid dout deb ncad,jid dout tongd jut,mis weax jid dout jid beb bleib zeid,“ncheub gheul pud dut”,“ghab hub blongl gheul”,“ad gheul ad gians”,“wel jangx boub gheul”,jid blongl boub nangd had loul,jid ndent boub nangd rut dongb rut liot.
Nib jut 2000 goud neul,boub Liob God doub xend“jid dul jib hmangt”jul, heut jib denb jid deul jid ntat ghab nceab ghab ras jid chead jul ghab mleus.Max nend,xanb xand canx bub,xanb wenx huab guant jongb boub,jid hliob ghab ped jid ntat had loul dob zongx,jid bas deut doul dob qeut, jid cub jid sot boub jid zheax jid noul xib rongx xib kuib jib bul,sead ngheub dut bles jib denb.
Ghox teat jut ngangx neb lol,“jid dul jib hmangt”deit nhaob deit ghoub,dand max nend,boub jid dul janx 30 jeb jul,ad jeb mex dand 185 wanb zos end, giab yangs dout yend jangt jul 5.2 yib zhens,jid blongl jul 170 yangl gians dongb nceab liot ghot,“jid dul jib hmangt”jid ghox xod, ghab nghat end denb njout jul 1200 wanb gal dangt,leas jid heut jul ghab canb zos chat daot jul goud dongb chud.
【苗文(东部方言)·汉文对照 来源《人民日报海外版》 翻译:石金书 译审:吴秀菊】