1934年12月中下旬，中央红军战略转移至黔东南苗岭山区。当红军经过剑河县柳川镇中都村时，看到一位六十多岁的苗族老妪。她牵着一个小男孩，身穿破烂单衣，倒在路边，在寒风中冻得瑟瑟发抖。许多热心的红军战士围过去嘘寒问暖。这时，毛泽东同志走过来问发生了什么事情。有战士回答说：“听这位老人家说，她家秋收所得的粮食，全被地主强占去了，她的儿子又被国民党抓去当了兵，丢下一家子没法活下去了，只好和儿媳分头四处讨饭为生。今天因为天气太冷，从早晨到现在都还没有讨到一点东西，她和孙子一口饭也没有吃上，就饿倒在这里了。”
毛泽东同志听后，当即安排人从本来就稀缺的干粮中挤出一些给祖孙俩吃，还从自己身上脱下一件毛线衣，从行李中取出一条布被单，又叫警卫员拿过两条装满白米的干粮袋，一并送给祖孙俩。祖孙俩吃了点干粮，老妪便挣扎着坐起来，两手合在胸前连连作揖，热泪盈眶地对毛泽东同志和红军战士说：“救命恩人呀，我该怎样感谢你们才好!”她抹了抹眼泪，久久凝视着慈祥伟岸的毛泽东同志，随即对她的孙子说：“赶快给我们的救命恩人磕头!”小孙子立马就要给毛泽东同志磕头，却被拦住了。他弯下腰捧起孩子黄瘦的小脸，端详了好一阵，然后蹲下亲切地对老妪说：“老人家，不用谢。我们是红军，是劳苦人民自己的军队。”说完，毛泽东同志亲手将老妪扶起来，并用她拄着走路的竹棍把米袋穿在中间，让老妪和她的小孙子抬着回家。老妪边走边回头，连声念叨着“红军，红军”。
Hniut 1934 hlat niangx bangf dangl ghangb，zongb yangb bangf dol yongx nongt yax mongl jox fangb Hmub．Dol yongx hangb fat Ghab Dongb Gud Ngul bangf laib vangl Zongb Dub，ngit buf ib dail diut juf not hniut bangf dail Hmub bangf wuk lul，jil bil gangf ib dail jib daib dial，ghab jid nangl jus pangb ud nais，gos niangb ghab but gid，seil gid kib dob dob．Dol yongx vut hvib xens dax mongl nais nenx dol．Xangf id，Maof Zeef Dongb Tongf Zid hangb dax lol nais at deis yangx．Maix dail yongx dab hot：＂Hnangd dail wuk lul nongd hot，nenx zaid dongd hvent hxub dot bangf ghab hsab，sal zof did zux luf mongl yangx，nenx bangf dail daib saix zof Gof Minf Dangx vil mongl ait yongx mongl yangx，leif ib zaid naix ax maix ghab jit ves yel，ghax maix jus sul dail daib bangf niangb tat was hangb nangl hangb jes dlak gad nongx.Hnaib nongd pans laib ghab waix sel bongt wat，diongb dat leit xangf nongd seix ax dlak dot ib had gad nongx，nenx sul dail hlangb ib lot gad bab ax dot nongx，ghax houb gos dab diot hangd nongd yangx.＂
Maof Zeef Dongb Tongf Zid hnangd yangx，ghax gangt git dliux dol nongx dol houl baib ob wuk hlangb nongx，bend senk ax maix not xus seix hul，Maof Zeef Dongb Tongf Zid gangl nenx jox jid tad ib pangb ud hnent，gangl laib git gid niangs qeb ib liul ghab lik bangk jangs dab，dail gol Jenx Weid Weef qeb lol ob daif jangs bid bid bangf hsaid，sail baib ob wuk hlangb．Ob vuk hlangb nongx jangx yangx，vuk lul fal sail niangb dab，ob jil bil ghud niangb ghab jid gid dengx bod fhut，dlod eb mais gul diul daos Maof Zeef Dongb Tongf Zid sul dol yongx hot：＂Dios mongx dliuk wil af，wil ed at deis bod hfut mongx juf vut！＂Nenx hxangt jangx eb mais，lax lax ngit dail vut hvib fangd mais bangf dail Maof Zeef Dongb Tongf Zid， gol dail hlangb hot：＂Gangt git lod jus bod hfut dliuk bib bangf dol naix nongd！＂Dail ghab daib hlangb ghax ed lod jus diot Maof Zeef Dongb Tongf Zid yel，qeed zof Maof Zeef Dongb Tongf Zid dliof hxud waix．Maof Zeef Dongb Tongf Zid ghongl diub senk jib daib laib mangl mais fangx gox fangx yif，ngit ib hxot xend xend，diangd lol niex niel gid gid sul dail wuk lul hot：＂Wuk，ax gid bod hfut，bib dios dol yongx，bib dios naix ait gheb nongf bangf dol yongx.＂Mat jangx Maof Zeef Dongb Tongf Zid dliangx bil dliof dail wuk lul hxud waix lol，dail dad ob daf ghab hsaid fix diot diangb det nis dab bangf ghab diongb，hot dail wuk lul sul nenx bangf dail hlangb gid mongl zaid．Wuk lul bil hangb bil diangd mais ngit，laib lob bil yil hot：＂Dios dol yongx， dios dol yongx＂.
【苗文（中部方言）·汉文对照 选自《红军在贵州的民族团结故事》；翻译：邰剑蓝 译审：张成】